Το REMEDIES είναι ένα πρόγραμμα καινοτομίας του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» που δημιουργεί καινοτόμες λύσεις και τεχνολογίες για την παρακολούθηση, τη συλλογή, την πρόληψη και την αξιοποίηση των (μικρο)πλαστικών από τους ωκεανούς μας. Η προσέγγισή μας έχει τις ρίζες της στην επιστήμη, την κυκλικότητα και τη συμμετοχή της κοινότητας με στόχο την προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων, τη μείωση της ρύπανσης και την ανάπτυξη μιας κλιματικά ουδέτερης γαλάζιας οικονομίας.
Μέσα από συνεργατικές, συμμετοχικές μεθοδολογίες και δραστηριότητες επιστήμης των πολιτών θέλουμε να δημιουργήσουμε μια πιο πλαστική συνειδητή κοινωνία. Παρέχουμε ευκαιρίες στα ενδιαφερόμενα μέρη να δράσουν, να μάθουν και να συμβάλουν σε ένα μέλλον χωρίς πλαστικά απορρίμματα και μηδενικά απόβλητα. Επιπλέον, τα διορθωτικά μέτρα θα στηρίξουν, με καθοδήγηση, καθοδήγηση και οικονομικούς πόρους, τις περιφέρειες για την ενίσχυση της ανάπτυξης συστημάτων συλλογής και αξιοποίησης πλαστικών απορριμμάτων, καθώς και για την προώθηση της ανάπτυξης αλυσίδων εφοδιασμού μηδενικών αποβλήτων μέσω δύο ανοικτών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων. Καλούμε ενδιαφερόμενους από όλο τον κόσμο να συμμετάσχουν μαζί μας σε αυτή την αποστολή. Μέσω της συνεργασίας, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα υγιέστερο και πιο βιώσιμο μέλλον για τους ωκεανούς μας.
Το REMEDIES είναι το πρώτο έργο που επιλέχθηκε από το νεοσύστατο πρόγραμμα Horizon EU Mission: Restore our Ocean and Waters
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δρομολόγησε ένα νέο πρόγραμμα «Ορίζων» με στόχο την αποκατάσταση, την προστασία και τη διατήρηση της υγείας των ωκεανών, των θαλασσών και των υδάτων μας έως το 2030. Η αποστολή έχει σχεδιαστεί για να επιτύχει τους ποσοτικοποιημένους και μετρήσιμους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2030 για την προστασία και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας με δράσεις μηδενικής ρύπανσης και απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές, καθώς και καθαρής μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με στόχο την κλιματική ουδετερότητα, εντός των ωκεανών, των θαλασσών και των υδάτων της ΕΕ. Η παρούσα αποστολή στηρίζει πολλούς από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ): ειδικότερα, η αποκατάσταση των δράσεων που σχετίζονται με τους ωκεανούς και τα ύδατα θα συμβάλει άμεσα στον ΣΒΑ 14 – Ζωή κάτω από το νερό και στον ΣΒΑ 6 – Καθαρό νερό και αποχέτευση, επιπλέον του ΣΒΑ 13 – Δράση για το κλίμα.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Χημείας, σε συνεργασία με 21 πανευρωπαϊκούς και 1 οργανισμό από την Αφρική, ξεκίνησε ένα φιλόδοξο έργο δράσης καινοτομίας, «ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΑ ΜΕΣΑ – Συν-δημιουργώντας ισχυρή υιοθέτηση των ΔΙΟΡΘΩΤΩΝ μέτρων για το μέλλον των ωκεανών μας μέσω της ανάπτυξης οδών αξιοποίησης και πρόληψης πλαστικών απορριμμάτων». Το REMEDIES είναι το πρώτο έργο που επιλέχθηκε από το νεοσύστατο πρόγραμμα Horizon Mission: Ocean, seas and waters. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέθεσε προϋπολογισμό ύψους 7.999.644,75 ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» (HORIZON-CL6- HORIZON-MISS-2021-OCEAN-03) για την παρακολούθηση και τη συλλογή πλαστικών απορριμμάτων, καθώς και για τη μείωση της ποσότητας (μικρο)πλαστικών στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Ο γενικός στόχος του έργου REMEDIES είναι να προσελκύσει το ενδιαφέρον του κοινού για την ανάπτυξη διορθωτικών μέτρων στις θάλασσές μας. Οι προσπάθειες παρακολούθησης και συλλογής πλαστικών απορριμμάτων, καθώς και πρόληψης της δημιουργίας απορριμμάτων, θα πρέπει να γίνουν mainstream και καθημερινό μέρος της ζωής μας. Έτσι, το REMEDIES στοχεύει στη δημιουργία μιας τάσης πρόληψης των πλαστικών μέσω της εκμετάλλευσης παραδοσιακών και σύγχρονων καναλιών και με τη βοήθεια της επιστήμης των πολιτών, προωθώντας τη συνδημιουργία συμμετοχικών διαδικασιών, οικοδομώντας μια κοινωνία με μεγαλύτερη πλαστική συνείδηση. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, πρέπει να προσδιορίσουμε την κατάλληλη διατύπωση και να στοχεύσουμε τα «αναλγητικά» κάθε σχετικού ενδιαφερόμενου. Αυτά τα διορθωτικά μέτρα θα επιτευχθούν μέσω των ακόλουθων ειδικών στόχων:
- Παρακολούθηση μακροπλαστικών και μικροπλαστικών αποβλήτων σε 8 περιοχές της Μεσογείου.
- Συλλογή και αξιοποίηση >422 τόνων πλαστικών απορριμμάτων.
- Για να αποφευχθεί η περαιτέρω εναπόθεση ισοδύναμου >61 τόνων πλαστικού.
- Να προσεγγίσουμε >250.000 άτομα και να ενεργοποιήσουμε >2.000 πολίτες.
- Να κλιμακώσει και να αναπαράγει καινοτομίες μηδενικών αποβλήτων σε ~50 ακόμη τοποθεσίες.
Η κοινοπραξία REMEDIES (βλέπε γράφημα 1) συντονίζεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Χημείας της Σλοβενίας και αναπτύσσει τις δράσεις καινοτομίας της γύρω από τους τρεις κύριους πυλώνες της παρακολούθησης των πλαστικών απορριμμάτων, της συλλογής και της αξιοποίησής τους, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης της διανομής μη αποικοδομήσιμων πλαστικών. Δώδεκα (4 ανά πυλώνα) πρωτοποριακές καινοτομίες θα παρουσιαστούν τα επόμενα τέσσερα χρόνια, καθώς το έργο επικεντρώνεται στο επίπεδο τεχνολογικής ετοιμότητας από την επικύρωση και την επίδειξη σε σχετικό περιβάλλον έως την επίδειξη πρωτοτύπων συστήματος σε επιχειρησιακό περιβάλλον (π.χ. TRL 5-7). Όλες οι καινοτόμες λύσεις θα δοκιμαστούν σε 9 χώρους επίδειξης σε 8 μεσογειακές χώρες. Μετά την επικύρωση, θα κλιμακωθούν σε 33 νέες τοποθεσίες, προκειμένου να εφαρμοστούν σε ολόκληρη τη Μεσόγειο (βλέπε γράφημα 2).
Για τον πλανήτη μας, η πιο ελπιδοφόρα πτυχή του REMEDIES είναι η ενεργοποίηση των πολιτών, ειδικά εκείνων που επηρεάζονται από την πλαστική ρύπανση απευθείας στις ακτές. Θα ενημερωθούν, θα εκπαιδευτούν και θα καθοδηγηθούν για να γίνουν πλαστικοί επιχειρηματίες. Μέσω εργαστηρίων και καθοδήγησης με βαθιά ριζωμένη βάση γνώσεων και τα κατάλληλα εργαλεία, θα είναι σε θέση να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις επικεντρωμένες στην αξιοποίηση των συλλεγόμενων πλαστικών απορριμμάτων και στην παροχή λύσεων μηδενικών αποβλήτων σε όλους τους φορείς (βλέπε γράφημα 3). Επιπλέον, θα προκηρυχθούν δύο είδη ανοικτών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη συστημάτων συλλογής και αξιοποίησης πλαστικών απορριμμάτων, καθώς και να προωθηθεί η ανάπτυξη αλυσίδων εφοδιασμού μηδενικών αποβλήτων που θα ενισχύσουν την πρόληψη των πλαστικών απορριμμάτων. Οι προσκλήσεις θα παρέχουν χρηματοδοτική στήριξη σε τρίτους με τη μορφή επιχορηγήσεων. Όπως απαιτείται από τους όρους του θέματος της πρόσκλησης, η χρηματοδοτική στήριξη θα χορηγείται μόνο σε τοπικές και/ή περιφερειακές αρχές συνδεδεμένης περιφέρειας. Η 1ηπρόσκληση Συλλογής & Αξιοποίησης θα προκηρυχθεί τον Σεπτέμβριο του 2023 με συνολικό προϋπολογισμό €200.000 (cca 10 grants) καιη 2η πρόσκληση Prevention &; zero waste τον Μάρτιο του 2024 με συνολικό προϋπολογισμό €300.000 (cca 15 grants).
“REMEDIES – Co-creating strong uptake of REMEDIES for the future of our oceans through deploying plastic litter valorisation and prevention pathways” – HORIZON Innovation Actions – Prevent and eliminate pollution of our ocean, seas and waters (HORIZON-MISS-2021-OCEAN-03)
Συντονιστής έργου
Εθνικό Ινστιτούτο Χημείας | Σλοβενία
Εταίροι του έργου
Πανεπιστήμιο του Maribor (UM) – UNI Σλοβενία
Alchemia-nova Greece (ANGR) – SME Greece
Clera.One (CLERA) – ΜΜΕ Σλοβενία
Wasser 3.0 (W30) – NPO Γερμανία
Mold Srl (RC) – SME Ιταλία
Bio-Mi (ΔΜΣ) – ΜΜΕ Κροατία
Cittadini (CIT) – ΜΜΕ Ιταλία
Next Technology Tecnotessile (NTT) – RTD Ιταλία
AITIIP (AITP) – RTD Ισπανία
Venice Lagoon Plastic Free (VLPF) – ΜΚΟ Ιταλία
CIBOS Καινοτομία (CIB) – SME Greece
Consiglio Nazionale delle Ricerche (CNR) – RTD Ιταλία
Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) – RTD Belgium
Small Islands Organisation (SMILO) – NPO France
Environmental & Territorial Management Institute (ETMI) – NGO Albania
Exit Foundation (EXIT) – NPO Serbia
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) – UNI Greece
Marine Conservation Greece (MCG) – SME Greece
Impact Hub Athens (IHA) – ΑΜΚΕ
F6S Network Ireland Ltd (F6S) – ΜΜΕ Ιρλανδία
Mohammed First University (MOH) – UNI Morocco
Infordata (INFOR) – ΜΜΕ Ιταλία
Κατάσταση έργου
Call: HORIZON-MISS-2021-OCEAN-03-01
Topic: Φάρος λεκάνης της Μεσογείου – δράσεις πρόληψης, ελαχιστοποίησης και αποκατάστασης απορριμμάτων και πλαστικής ρύπανσης
Είδος δράσης: Δράσεις καινοτομίας του προγράμματος «Ορίζων»
Αριθμός συμφωνίας επιχορήγησης: 101093964
Συνολικό κόστος έργου: € 12 015 448,75
Συμμετοχή ΕΕ: 9 958 706,88 EUR
Χορηγούσα αρχή: ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΛΙΜΑ, ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (CINEA)
Ημερομηνία έναρξης έργου: 15 Δεκεμβρίου 2022
Ημερομηνία λήξης έργου: 14 Δεκεμβρίου 2026
Διάρκεια έργου: 48 μήνες
